Tekst en foto’s: Jimmy Tigges
Eigenlijk zou Drs. P bij elke veerdienst moeten worden geëerd. Dat stelt voorzitter Vic van de Reijt van het Heen- en Weerschap, de erfgoedbeheerders van de als Heinz Polzer (1919 – 2015) geboren tekstdichter. Hij zei het bij de onthulling van twee bordjes bij het veer over de Nederrijn bij Amerongen, in 2019. Bordjes met strofen uit het onvolprezen meesterwerkje ‘Veerpont’ van de doctorandus uit 1973.
‘We zijn hier aan de oever van een machtige rivier’, luidt de openingszin op het bordje aan de wal. Couplet twee, bezien vanuit schippersperspectief, is te lezen op de boot: ‘Ik breng de mensen heen, ik breng weer anderen terug…’.
Volgens initiatiefnemer Harry Ruijs van Dorpsnetwerk Amerongen waren de borden nog niet geplaatst, of de eerste gebruikers pakten hun mobiel om ze te fotograferen. ‘Schipper Geer en ik zeiden al tegen elkaar dat het een succes zou worden. Het is heel fraai. Ook Geer vindt het prachtig en is er trots op,’ vertelde Ruijs aan De Gelderlander. Geer zelf verklaarde aan Nieuwsblad De Kaap dat de term ‘heen en weer’ niet wordt gebezigd op de boot. ‘Wij gaan altijd heen en heen. Heen en weer is typisch iets voor iemand van de kant.’
Een eindje stroomafwaarts verbindt ’t Wijkse Veer de provincies Utrecht en Gelderland. Op een steen op de oude vestingsmuur van het nabije Wijk bij Duurstede is een vijfregelig vers van Drs. P aangebracht, als onderdeel van de Poëzieroute. Bij de onthulling in 1998 droeg de doctorandus hoogstpersoonlijk zijn op ‘Veerpont’ geïnspireerde gedicht ‘Heen en weer’ voor: ‘De veerpont heeft de taak op zich genomen / Om stelselmatig heen en weer te gaan / Dus naar de overzijde op te stomen / En uiteraard daarna terug te komen / Het is een overzichtelijk bestaan’.
Iets zuidelijker, aan de Afgedamde Maas, ligt Nederhemert, gemeente Zaltbommel. Sinds 2008 heet de eeuwenoude veerdienst hier officieel ‘Drs. P Veer’. Op de stuurhut is een blauw bord bevestigd met de vier beginregels uit ‘Veerpont’. Bijzonder item op de website www.hetveernederhemert.nl is een handgeschreven briefje van de tekstdichter aan de toenmalige beheerder van de veerdienst, Piet van Liempt:
Het briefje was een reactie op de uitnodiging voor de inwijdingsplechtigheid, waar hij om gezondheidsredenen helaas verstek moest laten gaan. Drie jaar eerder was Polzer nog wel bij machte om in Barendrecht een door zijn ‘Veerpont’ geïnspireerd kunstwerk naar een idee van kunstplanontwikkelaar Orgacom in te wijden.
De enige toegangsbrug voor auto’s naar de door water omsloten wijk Gaatkensoog is vormgegeven als een veerpont – inclusief nodeloze slagbomen en een deurloze stuurhut. Een artistieke uiting van de op een fraai houten wandbord weergegeven regels ‘En als de pont zo lang was als de breedte van de stroom / Dan kon hij blijven liggen, zei mij laatst een econoom’.
Met de ‘machtige rivier’ uit de openingsregel van ‘Veerpont’ doelde Drs. P wellicht op de Maas in Rotterdam, waar hij zijn studententijd doorbracht. Dat suggereert voormalig VPRO-journalist Ronald van den Boogaard op zijn website. Ooit voer er een veerboot van de Willemskade via het Noordereiland naar de Parallelweg die de naam ‘Heen en Weer’ droeg. De clip van ‘Veerpont’ (muziekhistorie!, check YouTube) werd echter in 1973 opgenomen bij het nog bestaande pontje over de Eem bij Eemdijk, gemeente Bunschoten – met de doctorandus beurtelings in de rol van presentator, schipper en automobilist. De pont is vervangen door een moderner exemplaar, maar vaart nog steeds. Op een onder grote belangstelling in 2012 door Hans Dorrestijn onthulde picknicktafel aan wal staat de complete liedtekst.
Bij ons bezoek troffen we tot onze ontzetting een kale picknicktafel aan. Schipper Gijs Hartog vertelde hoe het bedrukte tafelblad tijdens de recente storm Poly (5 juli 2023) door de wind was omhooggetild en in het gras neergekwakt. Hij had ’m daags nadien veiliggesteld bij het veerdienstgebouwtje. Hopelijk kan het door gebruikssporen aangetaste blad meteen een mooie opknapbeurt krijgen. ‘Het is natuurlijk wel de bedoeling dat je de tekst kunt blijven lezen,’ beaamde Hartog.
Dit is een licht aangepast gedeelte van een langer artikel, gepubliceerd in Sena Magazine nr. 3, 2023.