VAN ONZEN VOORZITTER
In de vorige aflevering van deze rubriek deed ik een oproep aan de vrienden van Het Heen- en Weerschap om mee te jureren over de kandidaat voor de felbegeerde Drs. P Trofee 2025. Dat hebben we geweten! Er kwamen stemmen binnen voor reeds lang overleden dichters als ‘Piet Paaltjes’ (zonder n) en Kees Stip. Ivo de Wijs, die al eerder onderscheiden werd met een EreTrofee, verwierf desondanks nog twee stemmen. En één wijsneus vond Brigitte Kaandorp, de winnaar van vorig jaar, wel een goede kandidaat. Voorts kwamen er stemmen binnen voor ons onbekende grootheden als Erik van Os en Micha van Dam, en één light verse-dichter droeg zichzelf voor.
Democratie, het blijft wennen op die manier. Ook Drs. P was er niet dol op. De jury, niet toevallig bestaande uit de bestuursleden van Het Heen- en Weerschap, besloot zijn eigen weg te gaan en (voorlopig) zelfs een paar uitstekende adviezen opzij te leggen. Jammer voor Kees Torn (viermaal genoemd), Jan Beuving en Joop Visser, beiden met twee nominaties. En voor Yentl & De Boer (‘2 voor de prijs van 1’, een koopje!). Vanwege zijn superieure omgang met de Nederlandse taal, zijn veelzijdigheid in proza en poëzie, zijn combinatie van humor en ernst besloten wij unaniem de Drs. P Trofee 2025 toe te kennen aan Jean Pierre Rawie.
Vic van de Reijt
Foto: Martin Pluimers
DRS. P, THE PARTY
Het tweede Drs. P-programma van Erik van Muiswinkel wordt nog verrassender en feestelijker dan het eerste, zo belooft ons zijn impresariaat. Niet voor niets luidt de titel Drs. P, the party.
Na het voortijdig corona-afscheid van de vorige P-toernee bleef het verlangen om naast de grote hits ook het verborgen werk van Drs. P te laten horen. In de schatkamers van ‘de Doctorandus’ bleken nog tientallen minder bekende liederen, lichte gedichten en bijzondere verhalen te zijn opgeslagen. Exotische reizen, carnaval, erotiek en drama, alles in virtuoze rijmen gevat.
De jonge pianist Guus van Marwijk, die een achterkleinzoon van Drs. P geweest had kunnen zijn, begeleidt Erik in zijn missie om de unieke muziek van Polzer naar de nieuwe generatie te brengen. Tijdens een uitgebreide toernee, die loopt van oktober 2025 tot half mei 2026, worden alle uithoeken van Nederland bezocht. Klik op onderstaande link en en zie wanneer Erik en Guus een theater bij u in de buurt aandoen.
https://www.bunkertheaterzaken.nl/artiesten/erik-van-muiswinkel/
LIEDJES EN LOF IN ZEPPOS
Alle foto’s van de trofee-uitreiking werden gemaakt door Martin Pluimers
Het voor P-fans overbekende etablissement Kapitein Zeppos (in het voor taxichauffeurs onvindbare straatje Gebed zonder End) was het toneel van de uitreiking van de Drs. P Trofee aan de Groningse dichter Jean Pierre Rawie. De jury, bestaande uit het bestuur van Het Heen- en Weerschap, was eensgezind over de keuze en liet het aan bestuurslid Ivo de Wijs over om die toe te lichten. Zijn uitvoerige en bloemrijke motivering, voorgedragen samen met Dafne Holtland, leest u hiernaast.
De bijeenkomst werd geopend door voorzitter Vic van de Reijt. Hij memoreerde de recente activiteiten van Het Heen- en Weerschap en vertelde hoe er was gereageerd op de oproep aan Nieuwsbrieflezers om kandidaten voor de Trofee aan te dragen. Curieus genoeg werd Jean Pierre Rawie door niemand genomineerd, waarschijnlijk omdat men een serieuze dichter niet zo snel in verband brengt met Drs. P. Maar vergis u niet: Drs. P was, ondanks zijn taalacrobatiek en bizarre humor, een uiterst serieuze kunstenaar!
Lees meer
IN DE BONEN
Drs. P schreef graag over de beoefenaars en de ambiance van het oudste beroep ter wereld, maar over een ander oud ambacht heeft hij zich ook met veel sympathie uitgelaten: het vak van bonenpikster. Deze had tot taak, koffiebonen te sorteren en de mismaakte exemplaren eruit te pikken. De meeste lezers zullen het virtuoos gerijmde lied over de bonenpikkerij wel kennen.
Wat menigeen niet weet is dat bonenpiksters de interesse hebben gewekt van schilders. Met name Isaac Israëls en George Breitner hebben deze arbeidsters in olieverfschilderijen of krijttekeningen vereeuwigd. Bovenstaande tekening (1907, kunstenaar onzeker) werd onlangs door Ivo de Wijs aangetroffen in een fotoboek over het Amsterdamse Westerpark (Ton Heijdra, 2007). De dames zitten aan een lange tafel waarop koffiebonen zijn uitgestort; ieder heeft een kom voor zich waar de slechte bonen in worden gedeponeerd. Het was ongetwijfeld oersaai werk, maar de werkneemsters kwamen waarschijnlijk de dag wel door met gezellig geroddel en gezang (‘Nieuwenhuis moet zakjes plakken, hi ha ho’). Drs. P kende de bedrijvigheid vanuit het vooroorlogse Rotterdam, maar elders in den lande werd het vak ook beoefend. Ton Heijdra vertelt dat daar geleidelijk een eind aan kwam doordat het bonenpikken werd verplaatst naar de regio’s waar de koffie werd geteeld (Nederlands-Indië en andere lagelonenlanden).
De benaming ‘bonenpikster’ is wat verwarrend. Als je daarmee googelt, kom je eigenlijk alleen uit bij het Drs. P-nummer ‘Het mooie oude ambacht’. De courante benaming blijkt ‘koffiepikster’ te zijn. Gebruik je die als zoekterm, dan krijg je als hits allerlei fraaie afbeeldingen zoals onderstaand doek van Israëls.
LAUDATIO
Door Ivo de Wijs m.m.v. Dafne Holtland
Om een van de favoriete begroetingen van Drs. P te gebruiken:
Wees welkom, dames en anderen.
Ik krijg gelukkig wat hulp bij deze lofrede. Dafne Holtland, een oude kennis van Drs. P – hoewel ik beter kan zeggen: een jonge kennis van Drs. P – zal de citaten en toelichtingen doen, dan doe ik de rest.
‘Ik heb een vrouw bemind, die best
een tweede Troje zou verdienen’
Kijk, dat is een citaat. Een citaat van de laureaat. En daarom nu meteen een zeer speciaal welkom aan Jean Pierre Rawie en aan Esther van der Meer, om de woorden van Jean Pierre te gebruiken:
De Jonge Vrouw Die Alle Dingen Nieuw Maakt!
Wij beleven de uitreiking van de Drs. P Trofee. Het is nog steeds niet helemaal duidelijk aan welke criteria men moet voldoen om deze felbegeerde prijs in de wacht te slepen, maar Talent en Taalbeheersing strekken tot aanbeveling. Sommige prijswinnaars – ik denk aan Midas Dekkers en Paul Prenen – hebben met de doctorandus opgetreden, Brigitte Kaandorp sprak met hem in diverse treinen, maar Jean Pierre Rawie heeft zelfs in het huis van de doctorandus en diens vrouw gelogeerd, toen het echtpaar Polzer op vakantie was. Jean Pierre schreef daarover:
POLZERS PUZZELPOËZIE
Aflevering 10 – Dodenritderivaten
Door Jaap Bakker
Een meesterwerk laat sporen na in de geschiedenis. Het wordt uitgevoerd, besproken, geciteerd, vertaald en geparodieerd. Dat geldt zeker ook voor ‘Dodenrit’, in zijn oerversie een halve eeuw oud maar altijd nog springlevend. Deze zomer attendeerde P-verzamelaar Loek Berbee ons op een bewerking door cabaretier Patrick Nederkoorn, die in zijn recente theaterprogramma een geestig nummer brengt over een bakfietsvader die op de Veluwe door wolven wordt achtervolgd en de aan hem toevertrouwde kinderen één voor één overboord gooit om de roofdieren van zich af te schudden. Het loopt, net als in het origineel, slecht met hem af: ‘Terwijl de wolven mij verslinden denk ik: dat is pech / Je kunt wel naar de Veluwe maar komt er nooit meer weg’. Waarna een coda volgt met als refreinregel ‘Wolven hier, wolven daar’.
Het is te begrijpen dat liedjesschrijvers geïnspireerd worden door het troikalied, zeker nu de sinds kort in Nederland rondlopende wolven regelmatig voor consternatie zorgen. Hetzelfde thema werd uitgewerkt door Niels Groffen, die op YouTube een versie publiceerde waarin hij met een Drs. P-stem het vaderlandse wolvenprobleem becommentarieert.
Dit zijn slechts twee voorbeelden, maar toen Loek Berbee en ik wat verder in de materie doken bleken het er veel meer te zijn. Inmiddels staat de teller op 17. Dat zijn overigens niet allemaal parodieën; daarom gebruik ik in dit artikel de overkoepelende term ‘derivaten’, d.w.z. van het origineel afgeleide producten. Dit zijn ze:
- 2 varianten
- 3 vertalingen
- 8 parodieën
- 4 contrafacten (teksten zonder relatie met het origineel)