· Archief ·
POLZERS PUZZELPOËZIE 5
Afl. 5 – Bijstand
Door Jaap Bakker
Een van de leuke dingen van levende talen is dat ze homoniemen bevatten: woorden met totaal verschillende betekenissen maar met dezelfde geschreven vorm. Denk aan het woord ‘veer’, dat we aantreffen in sterk uiteenlopende contexten zoals veerpont, veerkracht, veertien, struisveer, ongeveer.
Homonymie nodigt uit tot taalspel. Cryptogrammenmakers zijn er dol op, maar light verse-dichters laten zich er ook graag door inspireren. Drs. P heeft een virtuoos staaltje laten zien in een versvorm die hij bijstand heeft gedoopt.
POLZERS PUZZELPOËZIE 4 – Groei- en slinkrijm
Door Jaap Bakker Vooraf In de vorige editie van deze website liet ik u onderstaand muurgedicht zien, aangetroffen in het Kohnstammhuis, een locatie van de Hogeschool van Amsterdam. Ik beklaagde me over de overschrijffouten in de tekst en nodigde de lezers uit die te...
NOG ZESENDERTIG WERST…
Wie had gedacht dat Heinz Polzers horrorverhaal van de Dodenrit nog eens in brons gegoten zou worden! Bovenstaande afbeelding werd door een bezoeker van onze website, B. Hamerslag uit Goes, aangetroffen in een catalogus van de Amsterdamse antiekwinkel Hart Antiques (gevestigd aan het Rokin, op vijf huizen afstand van het gebouw van Arti waar Het Heen- en Weerschap altijd vergadert – maar dit terzijde).
De sculptuur stelt een troika voor met drie paarden in volle galop. De stand van hun hoofden verraadt angst. De vrouw van de voerman klemt zich aan hem vast terwijl ze bezorgd omkijkt, met de linkerhand achter haar oor. Hoort ze daar in de verte alweer het gevreesde wolvengehuil?
De dramatische voorstelling werd aan het begin van de vorige eeuw vervaardigd door de Russische kunstenaar A.M. Bonegor, over wie we verder niets weten. Vermoed wordt dat hij in Parijs werkte, niet alleen omdat daar goede bronsgieters zaten maar ook omdat Frankrijk (en West-Europa in het algemeen) een goede afzetmarkt vormde.
VAAR MEE MET DRS. P
Tekst en foto’s: Jimmy Tigges Eigenlijk zou Drs. P bij elke veerdienst moeten worden geëerd. Dat stelt voorzitter Vic van de Reijt van het Heen- en Weerschap, de erfgoedbeheerders van de als Heinz Polzer (1919 - 2015) geboren tekstdichter. Hij zei het bij de...
KWARTET
Van 7 op 8 oktober 2023 vond in het Utrechtse TivoliVredenburg-complex de veertigste Nacht van de Poëzie plaats. Ter gelegenheid van het achtste lustrum werd aan de bezoekers een alleraardigst literair kwartetspel uitgereikt waarin Onze Held figureert onder de niet...
SONNET VOOR DRS. HEINZ POLZER
Een postume verjaardagviering gaat onvermijdelijk gepaard met het besef dat de jarige niet meer onder ons is. Reden voor weemoedig gepeins. Tijdens de jaarlijkse borrel op het terras van Quartier Putain werd dat fraai onder woorden gebracht door Wil van Eekeren,...
MUURGEDICHT
De meeste gedichten slijten hun dagen in de duisternis van de gesloten dichtbundel, maar een enkel vers is het vergund om het daglicht te zien. Zo worden hier en daar in den lande blinde muren verlevendigd met een stukje poëzie. Ook werk van Drs. P kan men in de...
POLZERS PUZZELPOËZIE 3 – Versgolf
Afl. 3 – Versgolf Door Jaap Bakker In de kranten en tijdschriften die hij las, wijdde Drs. P altijd zijn gretige aandacht aan de puzzelrubrieken. Op een dag kwam hij daar een bijzonder soort letterraadsel tegen, waarin men een woord stapsgewijs in een ander woord moet...
‘STUDENT HEINZ’ NAAR ALLARD PIERSON
Het fraaie portret hierboven van de jonge Heinz Polzer, geschilderd door Egbert Havinga, kwam na de dood van Mieke Polzer in het bezit van de Stichting Auteursrechten H.H. Polzer / Drs. P (Het Heen- en Weerschap). Aanvankelijk werd het doek in bruikleen gegeven aan het Literatuurmuseum in Den Haag, waar het deel uitmaakte van de befaamde portrettengalerij.
POLZERS PUZZELPOËZIE 2 – Grabbelton en lobbertang
Op rijpe leeftijd (hij was in de zeventig) ontwikkelde Drs. P een Opperlandse contraptie waar hij zich jaren mee heeft vermaakt: de grabbelton. Dat is een versje van doorgaans vijf regels waarvan alle rijmwoorden deelanagrammen zijn van het allerlaatste woord. Een nog moeilijker variant is de lobbertang, waarin het eerste rijmwoord in zijn geheel een anagram is van het laatste.
DE DOCTORANDUS EN IK (Jean Pierre Rawie)
Op de Groote Nationale Driekdag in het Groningse café Wolthoorn & Co trof ik Michèl de Jong, de biograaf van Drs. P. Het behoeft geen verbazing te wekken dat die laatste langdurig onderwerp van ons gesprek was. Immers, Heinz Polzer (1919-2015) was één van de...
POLZERS PUZZELPOËZIE 1 – Anastichon
Door Jaap Bakker Er zijn niet zoveel dichters, ook niet in licht letterland, die bij het schrijven steevast van de vorm uitgaan en niet van de inhoud. Drs. P deed dat wel. Hij liet zich met schier masochistisch genoegen kluisteren in kaders en schema’s om daarbinnen...
VEILINGNIEUWS: Van P. tot Pé
Cees van der Pluijm (1954-2014) publiceerde onder zijn pseudoniem Paul Lemmens twee poëziebundels samen met Drs. P: Herenspraak, vier dozijn sonnetten en Dat lentebal, 33 balladetten. Daarnaast was hij de zeer precieze bloemlezer van Drs. P’s light...
VEILINGNIEUWS: Deventer koek
Het is een van de meest begerenswaardige curiosa voor de ware Drs. P-verzamelaar: het gedicht ‘Deventer koek’, opgeborgen in een omslag, geïnspireerd door een Bussink Deventer Koek-verpakking. Het was een uitgave van het plaatselijke Literair Café en verscheen in...
DRS. P IN POLEN
P-liefhebber Jaap Kos deed een interessante ontdekking. Bij de Poolse platenmaatschappij Art & Muzyca verschenen eind jaren ’70 bespeelbare ansichtkaarten van internationale artiesten. Op Discogs staan er 142 vermeld, waaronder ook Nederlandse artiesten als Luv en Normaal. Niet vermeld: bovenstaand plaatje ’Veerpont’ van Drs. P, waarmee hij zich mengt in het illustere gezelschap van ABBA, The Beatles en de Dead Kennedy’s!
VEILINGNIEUWS: Kerstkaart met ollekebolleke
Drs. P (H.H. Polzer) – Handgeschreven Ollekebolleke – 1989 – Catawiki
Er is een nieuw recordbedrag geboekt voor een origineel handschrift van Drs. P. Bijgaande ansichtkaart, met een kerst-ollekebolleke voor literair agent Paul Sars, bracht onlangs op online-veilingsite Catawiki 171 euro op! Dat is goed nieuws voor de bestuursleden en vrienden van Het Heen- en Weerschap, wier bureauladen uitpuilen van soortgelijke ansichtkaarten met unieke ollekebollekes van Drs. P – al is het wel zo netjes (en handig voor de biograaf!) als zij hun collecties schenken aan het Drs. P-archief in het AllardPierson.
Een Drs. P Allee!
van onze speciale verslaggever Roland Vonk
Het gaat nog even duren voor de eerste Rotterdammer zijn intrek neemt in een huis aan de Drs. P Allee, maar het gaat ervan komen:
HEEN EN WEER IN 1932
Verzamelaar Marcus Müller schonk Het Heen- en Weerschap een originele foto van een veerpontschipper. Gaat het hier om de man die Heinz Polzer geïnspireerd heeft tot zijn klassiek geworden hommage Veerpont? Dat is niet onmogelijk. Achterop de foto staat vermeld: Delft 1932. Zou de 13-jarige Heinz toen zijn eerste overtochtje hebben gemaakt?
DRS. P EN DE PUNT
Het Vlaardings TaalGenotschap (sic!) bracht afgelopen maart een curieus boekje uit met daarin een klein dossier over de vergeefse pogingen om de Drs. tot een optreden te verleiden.
Zijn op rijm gestelde afwijzingen maken het tot een verplichte aanschaf voor het P-plankje. Drs. P en de punt is te bestellen via vlaardingsewoordsmederij@kpnmail.nl
STREEPJESCODE
Toen in 1993 de streepjescode werd geïntroduceerd in Nederland verspreidde de beroepsvereniging Nederlandse Ontwerpers een brochure om den volke diets te maken wat zo’n ding te betekenen had.
Tropische Dodenrit
Edo Berger maakte vorig jaar furore met zijn prachtige hommage aan Drs. P: Het Covid 19-journaal, nog steeds hier te vinden op YouTube. @Wetenschapsrijm schreef een actuele tekst op Dodenrit en vroeg aan Edo Berger hem in te zingen. Het resultaat is wederom een adembenemende videoclip.
NOG ALTIJD ACTUEEL
Lees dit met huivering…
Hier spreekt een rotvirus:
‘Weet u, hoevelen
Ik om heb gebracht?
Ja, ik ben kwalijk en
Onappetijtelijk!
Had u van mij
Soms iets anders verwacht?’
Ollekebolleke uit het lemma ‘De Spaanse griep’. In: Drs. P, 1900-2000 Dingen. Algemeen Dagblad, Eeuwserie, 1999.
PODCAST MAARTJE DUIN
Maartje Duin is volop in het nieuws met haar podcast De plantage van onze voorouders, die zij maakte in samenwerking met Peggy Bouva. Al eerder maakte zij een podcast over haar vriendschap met Drs. P. Maartje Duin publiceerde in Het Nieuwe Drs. P Jaar- en Bewaarboek de tekst van een diepgaand interview met Heinz Polzer.
